Welk Heilig Huisje signaleer jij dat verandering of innovatie in de bouw vertraagt?
Eén van de grootste uitdagingen, en daarbij uniekheid van de sector, is dat alles in projecten gaat. Dit betekent op redelijk korte termijn een kop en een staart. Met daar tussenin een project met vele spelers. In de sector zijn er dan ook veel wisselende contacten. Wat meteen de lastigheid van de bouw aan het licht brengt: samenwerken met veel verschillende, wisselende partijen en mensen.
Doordat er weinig duurzame relaties ontstaan is samenwerken en verbeteren van de samenwerking niet primair het doel. In de sector ontbreekt het dan ook vaak aan ‘professionele’ samenwerkings-skills en ligt de focus voornamelijk op de technische vaardigheden.
Vertrouwen in elkaar is veelal slecht ontwikkeld.
Er zijn immers voldoende partijen waar de leverancier of opdrachtgever de volgende keer heen kan gaan. Concrete en duurzame relaties aangaan is, ook gezien het nog recente verleden van verboden praktijken, lastig. Er is soms zelfs een overdreven angst in de sector ontstaan voor het maken van afspraken. Dit zorgt voor wantrouwen, kortstondige relaties en ineffectiviteit.
Waarom ‘professionele’ samenwerkings-skills? Ik heb ervaren dat de ontwikkeling van de professionals in de sector primair technisch gericht is. En dat is natuurlijk van groot belang. We willen allemaal dat onze huizen, kantoren, tunnels en wegen blijven staan. Zonder techniek geen bouw. Maar buiten steigers, kranen, stenen en asfalt, bestaat de sector alleen maar uit mensen. Mensen die moeten samenwerken, want niemand werkt alleen in dit proces.
Waarom staat het ontwikkelen van samenwerkings-skills dan niet centraal in de opleidingen en vervolgopleidingen in de sector?
Mijn Heilige Huisje is dan ook het gebrek aan urgentie bij het ontwikkelen van samenwerkings-skills. En juist die samenwerking is essentieel voor innovatie, succes én winst.
Hoe groot is het effect van dat heilige huisje op vooruitgang en innovatie?
De sector ziet nog onvoldoende in, dat samenwerken belangrijker is dan alleen de techniek. Hierdoor is het effect op innovatie enorm. Als de samenwerking in de keten niet verbetert, dan zal het lastig worden om de processen ten goede te ontwikkelen. Het investeren in innovatie is of te kostbaar voor een enkele partij of er is te weinig vertrouwen in het gezamenlijk ondernemerschap hierin. Uiteraard zijn er wel voorbeelden waar het goed is gegaan, maar helaas zijn die aantallen van succesvolle trajecten nog beperkt.
De conclusie is helder: je hebt elkaar nodig, dan ga je harder en beter.
Hoe doe je dat dan goed, samenwerken? Welke stakeholders zijn er en met wie heb je een goede of slechte relatie? Welke relaties wil je verbeteren? Als je niet kan samenwerken, is succesvol zijn in deze sector lastig. Het is dé uitdaging van de bouw. Samenwerken brengt altijd obstakels met zich mee en toch is er nog weinig aandacht voor. Wat een paradigma is dat. Een paradigma die je eerst moeten oplossen, voordat je kan samenwerken, innoveren en veranderen in de sector. Een totale reset is nodig.
Welke kansen zie je voor de sector als dat Heilig Huisje niet in de weg zou staan?
Als iedereen in de keten van de bouw optimaal kan samenwerken met diverse partijen en mensen, dan zou de innovatie en de vooruitgang ongekend zijn. De ideeën voor innovatie zijn er namelijk onbeperkt. De muren om deze tot realiteit te brengen liggen op veler vlak, maar zeker ook bij het gebrek aan samenwerkings-skills.
Het creëren van eigenaarschap op de verandering is lastig, vooral als de afhankelijkheid van elkaar groot is.
Denk aan het implementeren van BIM. Van wie is deze implementatie? Eigenlijk van niemand.
We hebben een paar “voorlopers” die hard moeten trekken om deze verandering van de grond te krijgen. Langzaam ontstaan er een paar volgers die een olievlek van BIM kunnen veroorzaken in de sector, maar dit gaat verre van makkelijk. Behalve daar waar de procesketen gaat samenwerken. Architect, opdrachtgever, constructeur, aannemer, allemaal hebben ze belang bij het BIM-model. Iemand moet het initiatief nemen en de partijen dezelfde kant op krijgen, en dat gebeurt dus vaak op projectniveau. Door duurzame samenwerking in de keten, voorkom je de herhaalde discussies en keuzes die gemaakt moeten worden.
Er zijn talloze andere voorbeelden van het trage innovatieproces: LEAN, houtbouw, conceptueel bouwen, noem maar op.
Een open houding naar elkaar, verbetert het creëren van duurzame relaties en vertrouwen in elkaar. Haal overigens ook nog de financiële pijn weg en innovatie in de sector zal niet meer te stoppen zijn.
Wat is de eerste noodzakelijke stap om dat Heilig Huisje af te breken?
Vertrouwen, de allereerste stap die samenwerking vereist. Vertrouwen hebben en vertrouwen wekken. En deze, dat weet ik, komt te voet en gaat te paard. Dus het investeren in je relatie, ook op mensniveau, is van belang.
Wie ben jij nu echt en waarom zou iemand met jou willen samenwerken?
En wederkerig, waarom zou jij met iemand anders willen samenwerken? Dat gaat toch om het hebben van dezelfde waarden in je werk of de organisatie? De conjunctuurafhankelijke keuzes die we daarbij soms moeten maken, blijken iedere keer weer niet duurzaam te zijn, uitzonderingen daargelaten. Als bedrijf en als professional moet je willen kiezen voor wie en met wie je wil werken. Besteed daar dus ook tijd aan. Bouw de relatie uit en weet wat de ander drijft.
Op welke termijn hebben we dat Heilig Huisje afgebroken dan wel grondig verbouwd?
Eigenlijk zou dit vandaag al mogelijk kunnen zijn, maar iedere verandering en vooruitgang heeft tijd nodig. De nieuwe generaties die op de markt komen zijn zich bewuster van relaties, hebben meer mogelijkheden ontdekt om te verbinden met elkaar en willen zelf ook werken met mensen die dezelfde doelen nastreven. De keuze voor een bedrijf is nu al meer gericht op het ‘voor wie en met wie wil ik werken?’, dan alleen op een bedrijfsnaam of reputatie. Ik geloof er heilig in dat, met de juiste focus op het ontwikkelen van deze samenwerkings-skills van iedere generatie, het werken in de bouw leuker, interessanter en beter gaat worden. Dat kan morgen al beginnen.
———
Tot zover Lajos Walbeek over het cruciale en onvoldoende onderkende belang van samenwerkings-skills in relatie tot innovatie. Wat doe jij om vertrouwen en samenwerkingsvaardigheden te ontwikkelen met je (bouw)partners?
Heb jij een ander Heilig Huisje dat je onder de aandacht zou willen brengen? Laat het weten! Beantwoord de vijf Heilige Huisje – vragen via de handige wizard op: heiligehuisjesindebouw.nl.
Volgende week Rob van Wingerden (voormalig CEO van de Koninklijke BAM Groep en thans zelfstandig adviseur en lid van diverse commissariaten) over ‘het drama van de suboptimalisatie’ dat onze sector teistert.
Wil je geen Heilig Huisje missen? Volg dan Heilige Huisjes in de Bouw op LinkedIn.
